გრივნას დევალვაცია 2014 წელს: შედეგები ეკონომიკაზე

2024 ავტორი: Howard Calhoun | [email protected]. ბოლოს შეცვლილი: 2023-12-17 10:32

გრივენის დაცემა დაიწყო 2014 წელს - მაიდანის აქტიური ფაზა. თუმცა, ექსპერტები თვლიან, რომ ამ ვალუტის დაცემის ყველა წინაპირობა 2013 წლის დასაწყისიდან იყო ეკონომიკის უკიდურესად სუსტი მდგომარეობის გამო, რომელიც არ გამოჯანმრთელდა 2008-2009 წლების კრიზისის შემდეგ. ამიტომ, კურსი ხელოვნურად შენარჩუნდა უკრაინის ცენტრალური ბანკის რეზერვებიდან ვალუტის გაყიდვით.

გრივნას დევალვაცია. რა არის ეს?

დევალვაცია არის პროცესი, რომლის დროსაც ეროვნული ვალუტის ფასი ეცემა უცხოურ ვალუტებთან მიმართებაში, ანუ ხდება ფულადი ერთეულის გაუფასურება..

სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, უკრაინული გრივნის დევალვაცია არის მისი კურსის შემცირება უცხოურ ვალუტებთან მიმართებაში.

დევალვაცია შეიძლება იყოს აშკარა და ფარული. ღია დევალვაციის დროს ამას ცენტრალური ბანკი აცხადებს და გაუფასურებული სახსრები ექვემდებარება გაცვლას ან გატანას. როდესაც იმალება, სახელმწიფო ამცირებს ეროვნული ვალუტის ღირებულებას. ფულის გაცვლა და გატანა არ ხდება.

შედეგები

დევალვაციის შედეგები შეიძლება იყოს დადებითი ან უარყოფითი.

დადებითთა შორის გამოირჩევა:

• შიდა მოთხოვნის ზრდა;
• შემცირება სავალუტო რეზერვებზე;
• სტიმული ექსპორტისთვის.

თუმცა, უარყოფითი შედეგები ძალიან მნიშვნელოვანია. გაუფასურების შემთხვევაში ხდება შემდეგი:

• პროვოცირებულია ინფლაცია;
• მოქალაქეების ნდობა ეროვნული ვალუტის მიმართ იკარგება;
• გაძვირების გამო პროდუქციის იმპორტი მცირდება;
• ადამიანები მიდრეკილნი არიან ამოიღონ მთელი ფული საბანკო ანგარიშებიდან;
• შესყიდვის აქტივობა მცირდება ხელფასების და პენსიების შემცირების გამო.

უკრაინა. გრივნას დევალვაცია

2014 წლის თებერვალში დაფიქსირდა დევალვაცია ოცდახუთი პროცენტით. რვა გრივნის ნაცვლად ერთი დოლარი ახლა ათი უნდა გადაეხადა. მაისში კი, მიუხედავად იმისა, რომ ცენტრალური ბანკის რეზერვები ექვსი მილიარდით შემცირდა, გრივნის დევალვაცია ორმოცდაათი პროცენტით შეადგინა..

ამავდროულად, უკრაინამ მიიღო პირველი ტრანში ჩვიდმეტი მილიარდი დოლარი. ამის გამო გრივნის დევალვაცია შეჩერდა. თუმცა ვითარება კვლავ გაუარესდა. ყირიმი შეუერთდა რუსეთს, სამოქალაქო ომი გაგრძელდა დონბასში და საწარმოებმა, რომლებიც მდებარეობდნენ დონეცკის სახალხო რესპუბლიკად და ლუგანსკის სახალხო რესპუბლიკად გამოცხადებულ ტერიტორიებზე, შეწყვიტეს გადასახადების გადახდა კიევისთვის..

ასე რომ, აგვისტოში მოხდა გრივნის მორიგი დევალვაცია 2014 წელს.კურსი დოლარზე თორმეტი გრივნადან თოთხმეტინახევარამდე დაეცა. ცენტრალური ბანკის ქმედებების წყალობით, კოეფიციენტი რამდენადმე შერბილდა და არჩევნების წინ, უკრაინის ოქროსა და სავალუტო ფონდის ხარჯზე, კურსი დაფიქსირდა თორმეტ გრივნასა და ოთხმოცდათხუთმეტ კაპიკზე ერთ აშშ დოლარზე. თუმცა, არჩევნების შემდეგ, უკრაინული გრივნის მხარდაჭერა დასრულდა, კურსი კვლავ მერყეობდა.

კვირის განმავლობაში დოლარი თექვსმეტი კენტი გრივნამდე გაიზარდა, ხოლო უკრაინაში გრივნის გაუფასურებამ (2014წ. წლის ბოლოს) ასი პროცენტი შეადგინა.

საერთაშორისო სავალუტო ფონდი

ეკონომიკური მდგომარეობის გაუარესების მთავარი მიზეზი საერთაშორისო სავალუტო ფორდის ყველა მოთხოვნის მიღებაა. საერთაშორისო სავალუტო ფონდიდან სესხების მისაღებად კიევი დათანხმდა თავისუფალ კურსს, მოსახლეობისთვის გაზის ტარიფის გაზრდას და სხვა კომუნალურ გადასახადებს, რამაც მოსახლეობაში პანიკა გამოიწვია. ხალხმა შეწყვიტა საკუთარი სახელმწიფოს ნდობა, აიღო ფული სადეპოზიტო ანგარიშებიდან და მასიურად იყიდა უცხოური ვალუტა.

უკრაინაში ეკონომიკური კრიზისი ადრეც ყოფილა. ოთხმოცდაათიანი წლების ბოლოს ქვეყანა დაზარალდა რუსული კრიზისით, 2008 წელს კი მსოფლიომ. იმ წლებში მოხდა გრივნის დევალვაციაც. თუმცა, სახელმწიფომ არ მიატოვა სავალუტო დერეფანი, როგორც ეს მოხდა 2014 წელს.

ასეთი ღონისძიება შეიძლება იყოს წარმატებული მხოლოდ სახელმწიფოში, რომელსაც აქვს ძლიერი ეკონომიკა და ეროვნული ვალუტა, რომელსაც მხარს უჭერს ოქრო ან საქონელი. უკრაინის შემთხვევაში ეკონომიკას არ ახასიათებდა საიმედოობა და სტაბილურობა. ექსპერტებმა არაერთხელ გამოთქვეს თავიანთი მოსაზრება, რომ საკითხი გრივნის გარეშეეროვნული ბანკის კონტროლი გამოიწვევს კაპიტალის გადინებას - ისინი შეეცდებიან უცხოური ვალუტის ყიდვას გრივნაში.

გრივენის გამოშვება. შედეგები

ასე მოხდა. დეპოზიტებიდან თანხები ამოიღეს, ხოლო ცენტრალური ბანკი ლიკვიდურობის შესანარჩუნებლად სხვა ბანკებს გასცემდა თანხებს. კურსმა დაიწყო სპეკულანტების ლიდერობა.

აგვისტოში ეროვნულმა ბანკმა იყიდა Naftogaz Ukraine-ის სახელმწიფო ობლიგაციები ას მილიარდ გრივნად. შემოსავალი გადაკეთდა უცხოურ ვალუტაში, რამაც ასევე ხელი შეუწყო ფასების ახალ ზრდას. ამრიგად, ცენტრალური ბანკი, რომელსაც არ ჰქონდა კონფრონტაციის მექანიზმები, დაეხმარა გაცვლითი კურსის ზრდას.

გარდა ამისა, პროდუქციის ექსპორტიორი საწარმოები ცდილობდნენ მიღებული უცხოური ვალუტა რაც შეიძლება დიდხანს შეენარჩუნებინათ კურსით სპეკულირება. შედეგად, სავალუტო შემოსავალი შემცირდა.

ბიზნესმენები ცდილობდნენ განახორციელონ საანგარიშსწორებო ოპერაციები უკრაინის ფარგლებს გარეთ, სხვადასხვა სქემების გამოყენებით, რათა ადგილობრივ ბანკებს არ შეეძლოთ გავლენა მოეხდინათ კაპიტალზე. და ისინი არ ცდილობდნენ ანგარიშსწორებიდან მიღებული თანხის შემოტანას.

ამავდროულად, ინვესტიციები მკვეთრად შემცირდა. ინვესტორები ცდილობდნენ თავიანთი კაპიტალი გამოეყვანათ არაპროგნოზირებადი და შემაშფოთებელი ზონიდან, სადაც დიდი იყო ფულის ინვესტიციის რისკი. სახელმწიფო სტატისტიკის მიხედვით, წლის დასაწყისიდან უკრაინამ დაკარგა თერთმეტი პუნქტი თოთხმეტი მეასედი მილიარდი დოლარის პირდაპირი ინვესტიცია, რაც შეადგენდა მთლიანი ინვესტიციის ოცი პროცენტს.ინექციები.

ანტიკრიზისული ზომები

ყველა ექსპერტი ერთხმად აცხადებს, რომ გრივნის დევალვაცია ძირითადად გრივნის გათავისუფლებით და ფიქსირებული კურსის მიტოვებით იყო განპირობებული. და რომ პირველი ნაბიჯი ვალუტის სტაბილიზაციისკენ იქნება მცურავი კურსის მიტოვება და ფიქსირებულზე დაბრუნება.

როგორც ზოგადი ანტიკრიზისული ღონისძიება, შემოთავაზებული იყო უფრო მკაცრი პოლიტიკის გატარება, რომელიც მიზნად ისახავდა სპეკულაციური ოპერაციების მინიმუმამდე შემცირებას, პროდუქციის ექსპორტის გაზრდას, განსაკუთრებით სოფლის მეურნეობის სექტორს. ასევე იყო წინადადებები სავალუტო აუქციონის გაუქმებისა და დისკონტის განაკვეთის პროგნოზირებულ ინფლაციამდე აწევის შესახებ.

ზოგიერთი უკრაინელი ექსპერტი თვლის, რომ ეროვნულ ბანკს აქვს ყველა საჭირო სახსრები სავალუტო კრიზისის დასაძლევად, მაგრამ რატომღაც არ იყენებს მათ. რაც არ უნდა გააკეთოს ეროვნულმა ბანკმა, 2015 წლის დასაწყისში გრივენის კოლაფსი გაუარესდა, კურსი დოლარზე ოცდაათ გრივნას მიაღწია..

გრივენის დევალვაციის შედეგები 2014 წელს

ეკონომიკური ანალიტიკოსი ალექსანდრე ოხრიმენკო აცხადებს, რომ კრიზისის პერიოდში საშუალო ხელფასი დაახლოებით ას დოლარს შეადგენს და შესაძლოა ორმოცდაათამდე შემცირდეს. დღევანდელ პირობებში გადარჩენას მხოლოდ ყველაზე აქტიურები შეძლებენ. დანარჩენები მათხოვრები გახდებიან.

სესხების ღირებულება იზრდება უცხოურ ვალუტაში, ისინი ცუდად იხდიან ან საერთოდ არ იხდიან. ეს არის ეკონომიკისთვის ისეთი უსიამოვნო ფენომენის შედეგი, როგორიც არის გრივნის დევალვაცია. 2014 წელს ბანკებმა ახალი გადაწყვეტილება მიიღეს - ისინი გახდნენჩამოაყალიბეთ ეგრეთ წოდებული მოკლე პოზიციები, როდესაც მეტი ვალუტა იყიდება, ვიდრე ნაყიდი. 2014 წლის ბოლოსთვის მოკლე პოზიციებმა შეადგინა $6 მილიარდი. მაგრამ შედეგად, ახლა ბანკები ვერ ყიდულობენ დოლარს ოცდაათი გრივნიაში და განიცდიან დიდ ზარალს.

სიტუაციის სტაბილიზაციისთვის ოხრიმენკო სთავაზობს ბანკების რეფინანსირების გამჭვირვალე პოლიტიკის გატარებას; ყველასთვის უცხოური ვალუტის სახაზინო ობლიგაციების გამოშვება და შემოსავლით ოქროსა და სავალუტო რეზერვების გაზრდა; გაათავისუფლოს დეპოზიტები გადასახადებისაგან და გაზარდოს მათი განაკვეთები, ასევე გააუქმოს ცენტრალური ბანკის შეზღუდვები სავალუტო ბაზარზე.

ვარაუდობენ, რომ უკრაინა 2013 წლის დონეზე დაბრუნებას დაახლოებით 5-7 წელიწადში შეძლებს. კონსტრუქციული ცვლილებები კი მხოლოდ ქვეყნის აღმოსავლეთში არსებული პრობლემების მოგვარების შემდეგ გახდება შესაძლებელი.

უკრაინაში ინვესტორები ძირითადად მისი ოლიგარქები არიან. ისინი იბრძვიან ერთმანეთთან ძალაუფლებისთვის და ქონებისთვის. ამიტომ, გარედან ინვესტიციები მხოლოდ მათ შორის ომების დასრულების შემდეგ იქნება შესაძლებელი.

უკრაინის პრობლემების არსი

ყველა პრობლემა, მათ შორის გრივნას დაცემა, გადაწყდა, რომ დონბასში ომს მიეწეროს. თუმცა, უკვე რამდენიმე თვეა, ყოველ შემთხვევაში, ნომინალურად მაინც მოქმედებს ზავი და გრივნამ დაცემის მომდევნო პიკს მიაღწია. და ვითარების გაუმჯობესება არ არის მოსალოდნელი.

ცხადია, ცდილობდნენ ეკონომიკური პრობლემების გადაჭრის უუნარობა ომს მიეწერათ. ხოლო დონბასთან კომპრომისზე წასვლის უქონლობა წარმოშობს ახალ და ამძიმებს ძველ (მათ შორის ეკონომიკურ) პრობლემებს უკრაინაში.

დასკვნა

ოლიგარქების ომი ანგრევს ქვეყანას. მაგრამ ყველაზე ცუდი ის არის, რომ ომი უკრაინის სამხრეთ-აღმოსავლეთში იწვევს უზარმაზარ ადამიანურ დანაკარგებს. შეუძლებელია ეკონომიკური საკითხები წმინდა ეკონომიკურ სიბრტყეში გადაჭრა და პოლიტიკურ კომპონენტს არ შეეხო. სწორედ ის თამაშობს გადამწყვეტ როლს დღეს უკრაინაში. ქვეყნის მომავალი ბედი დამოკიდებულია სამხრეთ-აღმოსავლეთში სიტუაციის დარეგულირებაზე.